Μια καταστροφική πυρκαγιά που γέννησε μια νέα πόλη

Μια καταστροφική πυρκαγιά που γέννησε μια νέα πόλη

Ένα εντυπωσιακό παράδειγμα συνολικής πολεοδομικής παρέμβασης είναι η ανοικοδόμηση της Θεσσαλονίκης, όπως μαρτυρά το ντοκιμαντέρ «Θεσσαλονίκη 1917: η φωτιά που γέννησε μια πόλη», του Γρηγόρη Βαρδαρινού, που προβλήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Βέροιας, σε συνεργασία με τους Φίλους του Βυζαντινού Μουσείου Βέροιας.

Αμέσως μετά την καταστροφική πυρκαγιά (κατά τη διάρκεια του α΄ παγκοσμίου πολέμου), που προήλθε από μια… υπαίθρια κουζίνα δύο Ελληνίδων, η πόλη άρχισε να γεννιέται εκ νέου. Σχεδιάστηκε από την ομάδα του Ερνέστου Εμπράρ, η οποία χρησιμοποίησε τα πιο σύγχρονα νομικά και πολεοδομικά εργαλεία της εποχής. Και υλοποιήθηκε χάρη στη βούληση, αποφασιστικότητα και ταχύτητα των Παπαναστασίου-Βενιζέλου. Οι κεντρικοί κάθετοι άξονες προς τη θάλασσα (Αριστοτέλους, Αγ. Σοφίας, Δημ. Γούναρη), οι αγορές κάθετα στην Αριστοτέλους (Άθωνος, Βλάλη), οι διαγώνιες χαράξεις (Δωδεκανήσου, Διοικητηρίου, Ιασωνίδου, Π. Πατρών Γερμανού), η επιλεκτική ανάδειξη των μνημείων (Ερμού, Π. Μελά, Μητροπ. Ιωσήφ, Αγ. Δημητρίου), η ανάμειξη των λειτουργιών (καταστήματα, γραφεία, κατοικίες) στο κέντρο της πόλης, η διατήρηση της Άνω Πόλης ως μελλοντικού τουριστικού προορισμού, το περιαστικό δάσος του Σέιχ Σου, η χωροθέτηση του Πανεπιστημίου εντός των τειχών, η μεταφορά του λιμανιού και των βιομηχανιών δυτικά, για να αποκτήσει η πόλη θαλάσσιο μέτωπο, όλα όσα σήμερα μας γοητεύουν στη Θεσσαλονίκη, οφείλονται στην πολεοδομκή οξυδέρκεια του Εμπράρ και της ομάδας του.

Μια φωτιά (χτύπα ξύλο!) θα μας σώσει;