Η Λίνα με τα μάτια στο μέλλον
Επαγγελματίες των μέσων μαζικής ενημέρωσης, πανεπιστημιακοί, ανεξάρτητοι ερευνητές και μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί φοιτητές, συνυπήρξαν σε έναν εποικοδομητικό διάλογο για το παρόν και το μέλλον της δημοσιογραφίας στις γεμάτες αίθουσες του Διεθνούς Συνεδρίου AMIRetreat2018 «Μέσα, Πόλις, Αγορά:–Δημοσιογραφία & Επικοινωνία στην Ψηφιακή εποχή», που πραγματοποιήθηκε προ λίγων ημερών στη Θεσσαλονίκη.
Μεταξύ των συμμετεχόντων και η Λίνα Βαλσαμίδου, ερευνήτρια του Advanced Media Institute και υπ. Διδάκτωρ Επικοινωνίας και Δημοσιογραφίας, στο πάνελ του Γραμματισμού στα Μέσα Επικοινωνίας “AMI’s eyes on the future: Media Literacy in the Contemporary School" με την εισήγηση «Literacy, multiliteracies, Media & News Literacy: terms, definitions and conceptual clarifications».
Στο πλαίσιο του τριήμερου συνεδρίου, η επιστημονική επιτροπή διαμόρφωσε ένα κείμενο έξι προτάσεων με στόχο την αλλαγή της υπάρχουσας κατάστασης και οι οποίες είναι:
• Ιδιαίτερα σημαντικό να προχωρήσει ο «Γραμματισμός στα Μέσα» ή media literacy. Δηλαδή η ενίσχυση της κριτικής ικανότητας – ήδη από το σχολείο – όσων έρχονται σε επαφή με την ενημέρωση. Μόνος τρόπος να αποκρουσθεί η εισβολή των fake news στη δημόσια ζωή.
• Οι όροι απασχόλησης των σημερινών δημοσιογράφων, με τις χαμηλές αμοιβές κι ακόμη περισσότερο την υπερεντατικοποίηση της απασχόλησης, δεν προσκρούουν απλώς στην εργασιακή νομοθεσία. Δημιουργώντας αλλοτρίωση, καταστρέφουν το ίδιο το «προϊόν» των Μέσων. Συνδυασμός νομικής και συλλογικής πίεσης στις επιχειρήσεις Μέσων Ενημέρωσης, μπορεί να οδηγήσει στη συνειδητοποίηση της ζημιάς που προκαλείται.
• Όλο και μεγαλύτερο μέρος της παραγόμενης σήμερα αξίας καταλήγει στους «μεγάλους του Διαδικτύου». Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο, όμως μόνον αν ένα μέρος αυτής της αξίας – μέσω φορολόγησης ή άλλης αντίστοιχης διαδικασίας – ανακατευθυνθεί στην ενίσχυση της ποιότητας, θα υπάρξει αντίστοιχο «αύριο» στη δημοσιογραφική παραγωγή.
• Η συνεχής τεχνολογική μεταβολή υποχρεώνει σε συνεχή βελτίωση της κατάρτισης όλων των δραστηριοποιούμενων στον χώρο των media. Οι επιχειρήσεις Μέσων Ενημέρωσης οφείλουν να επωμισθούν το κόστος αυτής της συνεχούς προσαρμογής.
• Η αναζήτηση, από μεμονωμένους δημοσιογράφους ή μικρές ομάδες, πρότυπων μορφών δραστηριοποίησης αξίζει να ενισχύεται. Είτε με πόρους από κοινωφελή ιδρύματα ή/και κονδύλια καινοτομίας, είτε με μορφές crowdfunding, είτε σε λογική crowdsourcing (δηλαδή είτε με συλλογή πόρων από το κοινό, είτε με από κοινού οργανωμένη δραστηριοποίηση ενδιαφερομένων).
• Η συνεργασία της ακαδημαϊκής έρευνας με τον εργασιακό χώρο των δημοσιογράφων μπορεί να δημιουργήσει χρήσιμες συνέργειες. Η ενίσχυση πλατφορμών συγκέντρωσης και κωδικοποίησης υλικού, «ανοιχτού» προς αξιοποίηση, θα συμβάλει στην ποιότητα.
• Η καθιέρωση στο εσωτερικό των – μεγάλων τουλάχιστον – Μέσων Ενημέρωσης ενός θεσμού «Συνηγόρου του Μέσου», που θα λειτουργούσε κυρίως υπέρ του αναγνώστη, θα ήταν σημαντική κίνηση σεβασμού στις αρχές της δεοντολογίας (διασταύρωση των ειδήσεων, παράθεση αντίθετης γνώμης κλπ.).
