Βιβλιοκριτική, για το ‘Je Suis Armenien’ του Γεώργιου Ξ. Τροχόπουλου. Γράφει η Τασσώ Γαΐλα

Αναρωτιέμαι, πόσο διαφορετική θα ήταν η κατάσταση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία εάν δεν υπήρχε αυτή η γενοκτονία των Αρμενίων κι άλλων Χριστιανικών φυλών-όπως Έλληνες κι Ασύριοι, λαοί με τρομερή ιστορία και παράδοση και μεγάλες ικανότητες- και τους άφηναν να αναπτυχθούν εν ειρήνη.Δεν μπορώ να φανταστώ τι τέλειο κράτος θα είχε προκύψει. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία όφειλε να αφομιώσει αυτούς τους πληθυσμούς προς τεράστιο όφελος της και όχι να τους κατακρεουργήσει>, παρατηρεί ο συγγραφέας Γεώργιος-Ξάνθιππος Τροχόπουλος στο JE SUIS ARMENIEN, το μυθιστόρημα του που μόλις κυκλοφόρησε. Μυθιστόρημα που δεν είναι ένα απλό ιστορικό μυθιστόρημα αλλά ένα πολυπρισματικό έργο που αποδίδει εξαιρετικά την ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ του Αρμενικού λαού από τους Οθωμανούς Τούρκους.

Ίσως επειδή ‘το παρελθόν ποτέ δεν μένει στο παρελθόν’ ο συγγραφέας έκρινε σκόπιμο με το JE SUIS ARMENIEN -Είμαι Αρμένιος-, να επαναφέρει στο προσκήνιο ένα ιστορικό γεγονός που έλαβε χώρα πριν έναν αιώνα αλλά είναι δραματικά επίκαιρο και λόγω του πολέμου στην Αρμενία το καλοκαίρι του ’20.

Ατμοσφαιρικό μυθιστόρημα όσο κι αν ακούγεται αυτό παράδοξο για ιστορικό κείμενο , κείμενο που αποσκοπεί στην ανασύνθεση της μνήμης των μετέπειτα της γενοκτονίας Αρμενίων και στην συντήρηση ιστορικής μνήμης Αρμενίων κι όχι μόνο..

Κωνσταντίνου πόλη, Ιούλιος 1905. Εδώ η αρχή του τέλους για την συνύπαρξη Αρμενίων – Οθωμανών κάτω από την ίδια στέγη όταν θα λάβει χώρα η απόπειρα δολοφονίας από Αρμένιους του ‘Κόκκινου Σουλτάνου’ του Σουλτάνου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας , Αβδούλ Χαμίτου Β’. Αυτή  και η αφορμή της Γενοκτονίας των Αρμενίων.

Η απόπειρα δολοφονίας, η Μάχη του Σαρίκαμιτς (22/12/1914-17/1/1915) όπου οι Οθωμανοί συνετρίβησαν από τα τσαρικά στρατεύματα της Ρωσίας και η εξέγερση των Αρμενίων του Βάν τον Απρίλη του 1915 οδήγησαν Οθωμανούς Τούρκους και Νεότουρκους στη εξόντωση της Χριστιανικής Αρμενικής μειονότητας της Αυτοκρατορίας τους.

Κωνσταντίνου πόλη, Σάββατο, Μεγάλο Σάββατο του Απρίλη του 1915. Την επόμενη είναι το Πάσχα των Χριστιανών. Αυτό που θα ονομαστεί ‘Κόκκινη Κυριακή’. Η αρχή του τέλους για τους Αρμένιους…

Το πλάνο της εξόντωσης των Αρμενίων είναι γνωστό στους… γνώστες της Ιστορίας, γιατί είναι αυτό ακριβώς το ίδιο που χρησιμοποίησαν οι Νεότουρκοι του Κεμάλ Ατατούρκ για την γενοκτονία των Ποντίων. Σχέδιο με τρείς φάσεις: Στράτευση όλων των νέων –που φυσικά ποτέ δεν θα επέστρεφαν πίσω-, Αμελέ Ταμπουρού(Τάγματα εργασίας) για τους ενήλικες άνδρες, δηλαδή καταναγκαστικά έργα που κανείς δεν επιβίωνε και … οι πορείες εξόντωσης με την δικαιολογία εγκατάστασης σε άλλη περιοχή. Για τους Αρμένιους προορισμός ήταν η Συρία. Αν έφταναν κι όσοι ελάχιστοι έφταναν κάποτε στα στρατόπεδα της Συρίας τους εξόντωναν εκεί…

Γνωστά όλα και στον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας και Πόντου, καθώς και η σατανική έμπνευση της εξολόθρευσης των ηγεσιών των μειονοτήτων, πνευματικών κι οικονομικών παραγόντων. Γνωστά γιατί ‘έτυχαν’ επανάλυψης κατά της Χριστιανικής Ελληνικής μειονότητας.

Στο μυθιστόρημα του Γεώργιου- Ξάνθιππου Τροχόπουλου που  το εξαιρετικό κείμενο του διαπνέεται από γλωσσικές αρετές και που η αφήγηση του από πρόθεση; δημιουργεί την αχλή αλλά και τη ένταση  στην ατμόσφαιρα της δράσης, συναντάμε και την εξέλιξη μιας ιστορίας αγάπης μεταξύ ενός νεαρού Τούρκου αξιωματικού του Μουράτ και μίας Αρμένισσας της Αννέν. Εδώ με άριστη εκ μέρους του συγγραφέα γλωσσική ικανότητα περιγράφονται διεισδυτικά όχι μόνο ό έρωτας των δυο νέων αλλά κι άλλοι χαρακτήρες, τα ήθη, έθιμα και status των δυο διαφορετικών λαών εκείνα τα χρόνια.

Αρκετές  σελίδες στο τέλος του βιβλίου  αφιερώνονται στα βιογραφικά επιφανών Αρμενίων, αφορμή για να γνωρίσουμε τους πνευματικούς ταγούς ενός λαού που υπέστη πρωτοφανείς  διώξεις αρχής γενομένης την νύχτα της 24ης Απριλίου 1915, την ‘Κόκκινη Κυριακή’ με τις συλλήψεις 250 Αρμένιων διανοουμένων στην Κωνσταντίνου πόλη.

JE SUIS ARMENIEN, πολυεπίπεδο και ναι γιατί όχι; ανατρεπτικό μυθιστόρημα όπου ο συγγραφέας κάτι που το συνάντησα και στις νουβέλες του< Ανεξίτηλη Στάμπα> & <Βάντα>, ‘δουλεύει’ την ίδια αφηγηματική τεχνική με ενδιάμεσα flash back, πετάγματα στο μέλλον, που είναι η συνήθης αφηγηματική τεχνική του, παρεμβολές και άλλων χαρακτήρων σε διαφορετικούς χρόνους δράσης.

Λένε ότι όταν μια πληγή είναι μεγάλη, είναι αδύνατο να τη μετατρέψεις σε κάτι που μπορεί να ειπωθεί. Ούτε καν να γραφτεί δεν είναι δυνατόν.Ο συγγραφέας κατάφερε …να γράψει την πληγή της γενοκτονίας των Αρμενίων. Και σαφώς θα καταφέρει και τον στόχο του –σε όσους διαβάσουν το βιβλίο-, να προκαλέσει τέτοια συναισθήματα με την ανάγνωση του βιβλίου ώστε ο αναγνώστης βαθιά μέσα του να πεί: JE SUIS ARMENIEN ( Είμαι Αρμένιος).

Εξελλισόμαστε με την ύπαρξη ιστορικής μνήμης. Ισχυρό επιχείρημα εκ μέρους μου για  να σας προτείνω να αποκτήσετε αυτό το βιβλίο.

Πως θα το αποκτήσετε;

Γεώργιος – Ξάνθιππος Τροχόπουλος./Βενιζέλου 32-Βέροια-Τ.Κ. 591.32/Τηλ.23310.22968. email : xanthipos.trohopoulos@gmail.com

Τασσώ Γαΐλα.

Αρθρογράφος-Ερευνήτρια